วิเคราะห์สาเหตุหลักนักท่องเที่ยวจีนลดจำนวนในประเทศไทย
วิเคราะห์สาเหตุหลักนักท่องเที่ยวจีนลดจำนวนในประเทศไทย
โดย ดร.ธารากร วุฒิสถิรกูล ประธานสถาบันวิจัยพัฒนาเศรษฐกิจและการศึกษา BRI
การดึงนักท่องเที่ยวจีนกลับมาไม่ใช่แค่การรอให้เศรษฐกิจจีนฟื้นตัว แต่ไทยต้อง "ปรับตัว" อย่างมีสติ เข้าใจบริบทใหม่ของโลกที่โซเชียลมีเดียสามารถทำลายภาพลักษณ์ประเทศได้ภายในพริบตา พร้อมทั้งสร้างระบบบริการที่ได้มาตรฐานสากล มิเช่นนั้น "สวรรค์ของการท่องเที่ยว" อาจกลายเป็นอดีตที่ตามกลับมาไม่ได้
การที่จำนวนนักท่องเที่ยวจีนลดลงอย่างเห็นได้ชัดในช่วงที่ผ่านมาเป็นประเด็นที่ส่งผลกระทบโดยตรงต่ออุตสาหกรรมการท่องเที่ยวของไทยซึ่งเคยพึ่งพาตลาดนักท่องเที่ยวจีนอย่างสูงสาเหตุหลักที่นักท่องเที่ยวจีนไม่มาไทย ความกังวลด้านความปลอดภัยและภาพลักษณ์สังคมไทย คลิปวิดีโอการปฏิบัติต่อคนจีน ที่แพร่กระจายบนโซเชียลมีเดียจีน ส่งผลกระทบต่อความรู้สึกของประชาชนจีน เช่น เจ้าหน้าที่ไทยแสดงความไม่เป็นมิตรต่อนักท่องเที่ยวจีน ประเด็นผู้ประกอบการไทยความไม่เป็นมิตร ต่อคนจีน เช่น การตั้งราคาสำหรับคนจีนแพงกว่าชาวตะวันตก หรือการเลือกปฏิบัติจากร้านค้า
ปัญหาการจัดการภาครัฐและระบบราชการไทย ถึงแม้การยกเว้นวีซ่า Visa Exemption /วีซ่าออนแอไรวัล Visa on arrival แล้ว การล่าช้า ยุ่งยาก หรือขาดการอำนวยความสะดวกเทียบกับประเทศอื่นๆขาดมาตรการส่งเสริมเชิงรุกและแผนฟื้นฟูความเชื่อมั่นที่มีประสิทธิภาพหลังโควิด-19 ปัญหาเศรษฐกิจและการแข่งขันในประเทศจีนภายในจีนชะลอตัวลง ทำให้ผู้คนจับจ่ายระมัดระวังมากขึ้น ประเทศคู่แข่งอย่างเวียดนาม มาเลเซีย ญี่ปุ่น หรือเกาหลีใต้ ได้รับความนิยมมากขึ้นในหมู่นักท่องเที่ยวจีน จากการโปรโมตที่แข็งแกร่งและการบริการที่ตรงใจ
ปัญหา ‘ทัวร์ศูนย์เหรียญ`และประสบการณ์แย่ นักท่องเที่ยวจีนที่เคยมาไทยผ่านทัวร์ราคาถูกมักเจอประสบการณ์ไม่ดี เช่น ถูกหลอกให้ซื้อของราคาสูง หรือได้รับบริการต่ำกว่ามาตรฐาน ปรากฏการณ์นี้ ทำให้เกิดคำเตือนภายในประเทศจีนว่า `อย่าไปไทยผ่านทัวร์ราคาถูก”ความกังวลเรื่องความปลอดภัยและการปฏิบัติที่ไม่เป็นมิตร ปัญหาเชิงระบบราชการและบริการ ภาวะเศรษฐกิจจีนและการแข่งขันจากประเทศเพื่อนบ้าน ระยะนี้เงินบาทแข็งค่า ผลกระทบจากสงครามการค้า ทำให้เสน่ห์ด้านความคุ้มค่าของการท่องเที่ยไทยลดลงเมือเปรียบเทียบกับประเทศอื่นๆ
ประเทศไทยแหล่งท่องเที่ยวซ้ำซาก ขาดนวัตกรรมใหม่ สถานที่ท่องเทียวของไทยหลายแห่งขาดการพัฒนา ขาดความสะดวกสบายในการเดินทาง คุณภาพการบริการและทัศนคติของผู้ให้บริการเสื่อมถอยข่าวลือหรือข่าวจริงที่ถูกกระพือบนโซเชียลมีเดียจีน จากข่าวลบกระทบต่อการท่องเทียวเหตุการณ์อาชญากรรมเผยแพร่อย่างกว้างขวางในแพลตฟอร์อย่าง Weibo และXiaohongshu อื่นๆ เช่น ตึกสำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ถล่มสาเหตุมาจากแผ่นดินไหวที่ประเทศเมียนมาร์ นักท่องเที่ยวจีนไม่ไว้วางใจระบบโครงสร้างพื้นฐานไทย
ความเกี่ยวข้องกับนักท่องเที่ยวจีน ที่เป็นข่าวเมื่อไม่นานนี้ ผ่านบทโซเชียลมีเดียจีนเผยแพร่ นักท่องเที่ยวจีนบางรายถูกเชิญตัวไปสอบสวนในเรื่องตึก (สตง). จากข้อกล่าวหาเรื่องวีซ่าหรือทัวร์เถื่อน” (แม้บางประเด็นจะยังไม่สามารถยืนยันความถูกต้องทั้งหมด) สร้างความไม่สบายใจในหมู่ประชาชนจีน โดยเฉพาะเมื่อถูกโยงกับภาพความเข้มงวดและการเลือกปฏิบัติ
ถึงแม้ตึกสตง.ถล่มไปแล้ว ทุกอย่างกำลังเข้าสู่ขบวนนิติกรรม กำลังหาหลังฐานตรวจสอบผู้ทำผิด ใครทำผิดก้ต้องรับกรรมขอตนไป สังคมไทยไม่ควรที่จะตีลวกว่าบริษัท ฯ คนจีนที่มารับงานโดรงสร้างพื้นฐานเป็นจีนเทาทั้งหมดไป ประเทศไทยยังต้องการลงทุนจากต่างชาติ รัฐไทยมีนโยบาย การลงทุนต่างชาติ โครงการพัฒนา BCG Model มุ่งสร้างมูลค่าเพิ่มให้ประเทศโดยเฉพาะการลงทุนด้านเศรษฐกิจ AI รถไฟฟ้า EV และพลังงานสะอาด พลังงานสีเขียว จากนักลงทุนจีน รัฐไทยมีนโยบายเป็นศูนย์ผลิตอุตสาหกรรมรถไฟฟ้า EV ในภูมิภาคนี้
ในสังคมมีทั้งคนดีและไม่ดี คนไทยต้องเปิดกว้างความร่วมมือทุกมิติและพัฒนาการศึกษาทุนมนุษย์ให้สร้างคนเพื่อรองรับนวัตกรรมใหม่ๆ ที่จะเกิดขึ้นอนาคต เพื่อการพัฒนาด้านเศรษฐกิจและการค้าของประเทศไทยอย่างยั่งยืนต่อไป เพิ่มความโปร่งใสในการจัดการข่าวลือเกี่ยวกับหน่วยงานราชการ เพื่อไม่ให้ตอกย้ำความไม่เชื่อมั่น
วิกฤตของการท่องเที่ยวไทยสะท้อนถึงผลกระทบจากปัจจัยหลายด้านที่ซ้อนทับกันได้แก่ วิกฤตความเชื่อมั่นด้านความปลอดภัยขอนักท่องเทียวที่บั่นทอนเสน่ห์หลักของประเทศต้นทุนที่เพิ่มขึ้นและความคุ้มค่าที่ลดลง การบริการที่ไม่ตอบโจทย์นักท่องเที่ยวรุ่นใหม่และ การแข่งขันที่รุนแรงจากจุดหมายปลายทางอื่นๆ จากประเทศเพื่อนบ้านหากประเทศไทยต้องการดึงดูดนักท่องเที่ยวจีนกลับมา
จำเป็นต้องดำเนินการปฏิรูปอย่างเป็นระบบในประเด็นต่าง ๆ เช่น การจัดการด้านความปลอดภัยอย่างจริงจัง เช่น การปราบปรามอาชญากรรมข้ามชาติ ที่เข้ามาค่าขายที่ไม่เป็นธรรมกับคนไทย การยกระดับมาตรฐานการบริการ และการตลาดเชิงสร้างสรรค์ที่ชูจุดเด่นเฉพาะตัว เพื่อสร้างความแตกต่างและความเชื่อมั่นใหม่จากตลาดจีนและต่างชาติที่เข้ามาใช้บริการ
